Nederland bereidt zich voor op klimaatzaken en wil dwangsommen betalen
Den Haag, vrijdag, 24 oktober 2025.
De Nederlandse regering maakt zich klaar voor mogelijke rechtszaken over het niet halen van klimaatdoelen en adviseert geld uit het Klimaatfonds te gebruiken voor dwangsommen. Experten waarschuwen dat dit fundamenteel verkeerd is.
Wie doet wat en waarom het nu speelt
Het demissionaire kabinet en ministeries — met name Financiën en het ministerie voor Klimaat & Groene Groei — bereiden zich voor op juridische claims over het niet halen van het 2030-klimaatdoel (55% reductie ten opzichte van 1990). Interne ambtelijke documenten adviseren om, als een rechter dwangsommen oplegt, geld uit het Klimaatfonds te gebruiken om die boetes te betalen. Dit advies staat haaks op de publieke voorstelling van zaken waarin het kabinet de 2030-doelen als ‘streefdoelen’ presenteert en juridisch minder afdwingbaar wil laten lijken [1][2][3].
Waarom experts en belangen zich zorgen maken
Wetenschappers en klimaatrechtspecialisten noemen het plan problematisch. Het PBL concludeerde dat het kabinet het praktisch onmogelijk heeft gemaakt om de 2030-doelen te halen; juristen waarschuwen dat rechters daarmee wél juridische verplichtingen kunnen vaststellen. Klimaatjurist laura burgers en Urgenda-directeur marjan minnesma noemen het schrikbarend of ‘geplunderd’ als het Klimaatfonds (oorspronkelijk €35 miljard) wordt gebruikt om dwangsommen te betalen in plaats van structurele uitstootreductie. Promovenda laurien nijenhuis noemt het ‘de omgekeerde wereld’ om het fonds te gebruiken voor consequenties van het niet-doen. Hoogleraar staatsrecht wim voermans betwijfelt het argument van de overheid om juridische analyses achter te houden; hij signaleert risico voor de procespositie en transparantie richting rechtbanken [1][2][3].